मेनका चौधरी
अपाङ्घगता भएका बालबालिकाको अभिभावकहरुलाई खानेपानी,सरसफाई तथा स्वच्छता र शिक्षा अधिकार सम्वन्धि अभिमुखीकरण कार्यक्रम बारबर्दिया नगपालीकामा सम्पन्न भएको छ । राष्ट्रिय अपाङ्घग महासंघको संघीय सदस्य नेत्र प्रसाद सापकोटाको सभाअध्यक्षतामा भएको थियो ।
बारबर्दिया नगरपालीको नगर उप्रमुख रत्ना कुमारी पाण्डेको प्रमुख अथितिमा कार्यक्रम भएको हो । प्रमुख अथिती उपप्रमुख पाण्डेले भन्नुभयो अपाङ्घगता सम्वन्धी वनेका राष्ट्रिय तथा अन्तरराष्ट्रिय कानुनी प्रभावधानको बारेमा सहजीकरण गरीएको हो । बालबालिकाहरुको अभिभावकहरुलाई शिक्षा र खानेपानी सरसफाई तथा स्वच्छता अधिकार र अपाङ्घ सम्वन्धी बनेका राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय कानुनी प्रभावधानको बारेमा काुननको बारेमा अभीमुखीकरण गरीएको थियो । दुई दिन सम्म अभिमुखीकरण गरीको थियो । बारबर्दियामा ४० वटा सामुदायीक विद्यालय मध्ये बारबर्दियाको १० वटा स्कुलका बालवालिकाको अभिभावकहरुलाई खानेपानी सरसफाई तथा स्वच्छता र शिक्षाको अधिकार सम्वन्धि अभिमुखीकरण गराएको थियो । प्रत्येक महिनाको ५ गते अपाङ्घगता को परिचय पत्र वितरणको लागी वैठक वसेर वितरण गर्ने निर्णय गरीरहेको बताउनु भयो । विद्यालय स्तरमा अपाङ्घता भएका बालबालीकाहरुको सही तथ्याकँ र पहिचान भएको आगामी योजनाहरुमा पालीकाले त्यस्ता बालबालीकाहरु सीकाई बतावरण सृजना गर्न अभीभावकहरुलाई स्याहार तथा मनोपरामर्श कार्यक्रम उत्प्रेरण जगाउने किसीमको कार्यक्रम, सेवा सुविधा सहज रुपमा पुर्याउन र चेतना फैलाउने कार्यक्रम यस्ता कार्यक्रम अपाङ्घता भएका व्यक्ती र अभीभावक हरुलाई कार्ययोजना वजेट विनियोजन गरेर आगामी योजना बनाउने काम गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गर्नु भयो ।
परिचय पत्रमा ध्यान नगएको आफ्नो पहिचानको लागी शिक्षा स्वास्थ्य सरसफाईमा थप सहयोग पुग्ने स्थानीय सरकारले आत्मबल पुर्याउनको लागी सहयोग गर्ने ,अभिभावकहरु सगँ नगरले पनी अन्तरकृया गर्ने सचेतना जगाउने चेतना फैलाउने योजना बनाउने मनोपरार्मश सेवा दिने शिक्षामा सहयोग पुर्याउन लागी शैक्षीक सामाग्रीहरु वितरण गर्ने छात्रा वृद्धि वितरण गर्ने उदेश्य रहेको बताउदै आउने आर्थिक वर्षमा अपाङ्घगता भएका व्यक्तीहरुको लागी वजेट विनीयोजन गर्ने बताउनु भयो ।
आयोजक राष्ट्रिय अपाङ्घता महासंघ नेपाल र व्यार्कवाड सोसाईती एजुकेस बेस बर्दियाको आयोजानामा भएको अभिुमखीकरण कार्यक्रममा अपाङ्घगता भएका बालबलिकाको कक्षा र विद्यालय भर्नामा निरन्तरता अपाङ्घगता भएका बालबालिका अभिभावक द्धारा घरबाट नै अपाङ्घगता भएका बालबालिकाहरुको सिकाई बातावरण सहज बनाउने अपाङ्घगता भएका व्यक्ती बालबालिकाहरुको अधिकारबारे सचेत बनाउने उदेश्यले दुई दिन सम्म बारबर्दिया नगरपालीकामा अपाङ्घगता भएका बालबालिकाहरुको अभिभावकलाई सचेत हुन बारबर्दिया नगरपालीकाकाको उपप्रमुख , रत्ना कुमारी पाण्डे अनुरोध गर्नु भएको थियो । राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय कानुनी प्रभावधानको बारेमा सघिय सदस्य नेत्र प्रसाद सापकोटाले अभीभावक हरुलाई यो कार्यक्रम आवश्यता छ तर जनप्रतिनिधिहरु सहीत पालीका स्तरमा कार्यक्रम राख्न पर्ने आवश्यकता रहेको छ ।सो कार्यक्रममा वाटरएड नेपाल बर्दियाका कार्यक्रम व्यवस्थापक उमा शंकर प्रसाद यादव देखीदा समान्य देखीन्छ मान्छे तर अपाङ्घता भएका बालबालिकाहरु सेवा सुविधाहरुबाट वञ्चित रहेको बताउनु भयो ।
सो कार्यक्रममा स्वास्थ्य शाखा प्रमुख डिल्ली राज शर्मा , वास फोकल पर्सन कृष्ण गौतम , शिक्षा विकास तथा समन्वय ईकाई शिक्षा शाखा प्रमुख महिला तथा बालबालिका जेष्ठ नागरीक शाखा प्रमुख उषा पुन , वाटर एड नेपाल ,बेस बोर्ड ,एनसिसि, ओपी डि पालीका स्तरीय अपाङ्घगता सञ्जाल, परियोजना कर्मचारी, पिसी अधिकृतहरु, फिल्ड कर्मचारी ,अभिभावकहरुको सहभागीतामा कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो ।
अपाङ्घताका भएको बालबालिकाको बारेमा जानकारी कार्यक्रमको उद्येश्य माथी सहयोगी संस्था तथा परियोजना बारे जानकारी, परिचय, प्रकार अपाङ्घगता परिचय पत्रको महत्व, सेवा, सुविधा, ऐन,नियम तथा कानुनी प्रावधान, राज्यले गरेका व्यवस्थाहरु र अपाङ्घगता भएका व्यक्तीहलाई प्रयोग गरीने शव्दावली, खानेपानी सरसफाई तथा स्वच्छता अधिकार, प्रस्तुतीकरण विधिमा सहभागीता मुलक व्याख्यान भिडीयो, चित्र प्रस्तुत गर्ने र अभिभावकहरुबाट, बालबालिकाहरुलाई गरीने सहयोग तथा अनुभव आदान प्रदान गर्न लगाएको थियो, साझेदारी संस्था तथा अतिथिहरुबाट कार्यक्रम अनुगमन गराई सल्लाह सुझाव लिने र अभिभावकहरुलाई उत्प्रेरणा गर्ने किसिमको पालीका नितिगत तथा बजेट बारे जानकारी दिएको थियो ।
यस्तो कार्यक्रम पहिलो पटक बारबर्दिया नगरपालीकामा भएको यस्ता कार्यक्रम पुर्नह परियोजना र नगरपालीका बाट निरन्तरण हुनु पर्ने आवश्यकता रहेको सहभागीहरुले बताएका थिए ।
सो कार्यक्रममा अपाङ्घ महासंघको परियोजना संयोजक तथा प्रशीक्षक परिचय पत्रमा ध्यान नगएको आफ्नो पहिचानको लागी शिक्षा स्वास्थ्य सरसफाईमा थप सहयोग पुग्ने स्थानीय सरकारले आत्मबल पुर्याउनको लागी सहयोग गर्ने ,अभिभावकहरु सगँ नगरले पनी अन्तरकृया गर्ने सचेतना जगाउने चेतना फैलाउने योजना बनाउने मनोपरार्मश सेवा दिने शिक्षामा सहयोग पुर्याउन लागी शैक्षीक सामाग्रीहरु वितरण गर्ने छात्रा वृद्धि वितरण गर्ने उद्देश्य रहेको बताउदै आउने आर्थिक वर्षमा अपाङ्घगता भएका व्यक्तीहरुको लागी वजेट विनीयोजन गर्ने गणेश प्रसाद पाण्डे बचाउनु भयो , नेत्र प्रसाद सापकोटाले सहजीकरण गर्नु भएको थियो ।
बारबर्दिया नगरपालीकाका लगायत मधुवन ठाकुरबाबा गेरुवा र गुलरिया गरी ३३ वटा स्कुलका १३ हजार किशोर किशोरी र अपाङ्घता भएका बालबालिकाहरुको शिक्षामा पहँुच पुयाउनको वास गेन परियोजना मार्फत काम गरीरहेको छ । राष्ट्रिय अपाङ्घमहासंघ नेपाल वासगेन बर्दिया परियोजना संयोजक उमा चौधरी कार्यक्रमको सहजीकरण गर्दै सो विषयमा जानकारी दिनुभयो ।