मनसुनको पूर्वतयारीस्वरूप बाँके जिल्लामा बाढी विपद्को कृत्रिम घटना अभ्यास राप्ती नदीको सिधनिया घाटमा सञ्चालन भएको छ । जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिको आयोजनामा शुक्रवार बिहान भएको यस अभ्यासले सम्भावित बाढीको जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै पूर्वतयारीका कार्यहरूलाई सुदृढ पार्ने लक्ष्य राखेको छ ।
अभ्यासमा विभिन्न निकायको सहभागिता
यस अभ्यासमा नेपाली सेना र सशस्त्र प्रहरीले खोज तथा उद्धार कार्यको नेतृत्व गरेका थिए भने नेपाल प्रहरीले स्ट्रेचर सेवा र सञ्चार समन्वयको महत्त्वपूर्ण भूमिका निभायो । नेपाल रेडक्रस सोसाइटी र नेपाली सेनाको मेडिकल टिमले घाइतेहरूलाई प्राथमिक उपचार सेवा प्रदान गरी तत्काल अस्पताल पठाउने कार्यको अभ्यास गरे ।
वास्तविक परिस्थितिको झल्को दिने परिदृश्य
अभ्यासको क्रममा राप्ती नदीमा बाढी आएको, माछा मार्न गएका व्यक्तिहरू फसेको, रमाइलो गर्दै टिकटक बनाउँदै गरेको अवस्थामा केही मानिसहरू बगेको तथा केही समुदायका घरहरू डुबेको जस्ता यथार्थपरक दृश्यहरू सिर्जना गरिएको थियो । यस परिदृश्यमा टाउकोमा चोट लागेका, हात भाँचिएका, बेहोस भएका, रक्तस्राव भएका र नदीमा डुबेर पानी खाएका घाइतेहरूलाई वर्गीकरण (ट्रियाज) गरी तत्काल प्राथमिक उपचार सेवा प्रदान गरियो ।
कार्यक्रमको संयोजन र सहयोग
जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समिति बाँकेका अध्यक्ष एवं प्रमुख जिल्ला अधिकारी धर्मराज जोशीको अध्यक्षतामा भएको यो अभ्यास सुपर परियोजनाको सहयोगमा गरिएको हो । ‘यस प्रकारका कृत्रिम घटना अभ्यासहरूले वास्तविक विपद्को समयमा छिटो, प्रभावकारी र समन्वयात्मक रूपमा उद्धार तथा राहत कार्य सञ्चालन गर्न महत्त्वपूर्ण सहयोग पु¥याउँछ,’ कार्यक्रमको सम्पूर्ण संयोजन गरिरहेका जिल्ला आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रका फोकल पर्सन रुपन ज्ञवालीले भने ।
गर्मी चुलिँदै जाँदा र मनसुनको ढोका खोलिँदै गर्दा बाँके जिल्लामा विपद्को सम्भावित जोखिमलाई ध्यानमा राख्दै जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समिति निकै सक्रिय देखिएको छ ।
बुधवार बसेको समितिको बैठकले जिल्लामा आउनसक्ने बाढी, लू, डढेलो, आगलागी लगायतका प्राकृतिक विपद्को पूर्वतयारी र प्रतिकार्यमा ठोस कदम चाल्ने निर्णय गरेको हो । त्यसैको सिलसिलामा शुक्रवार बाढी विपद्को कृत्रिम घटना अभ्यास गरिएको ज्ञवालीले बताए ।
बैठकमा २५ हजार घरपरिवारका करीब १.५ लाख मानिस विपद्बाट प्रभावित हुनसक्ने अनुमान गरिएको तथ्यांक प्रस्तुत गरिएको थियो । ‘त्यसकै आधारमा बनेको विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजना २०८२ लाई अनुमोदन गरिएको छ,’ जिल्ला आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रका फोकल पर्सन ज्ञवालीले भने, ‘यो योजना अब व्यवहारमा उतार्ने तयारी भइरहेको छ ।’
